Nesne ve İlişkili Kavramlar

Nesne (object) nedir?

Nesne: Birinin istek ve ihtiyaçlarının odağı olan kişi. Nesne içsel (bireyin zihinsel nesne imgesi) veya dışsal (öznenin dışında bulunan gerçek kişi), parçalı (bedenin bir parçası veya işlevi yahut nesnenin tatmin sağlayan veya hayal kırıklığı yaratan yönü) veya bütün (nesnenin çeşitli özelliklerini dikkate alan bütün bir nesne imgesi) olabilir.TPS

Nesne 1.) Genel anlamıyla, kendine bağımsız bir varlığı olan; fiziksel olarak algılanabilen veya zihinsel olarak incelenebilen şey. 2.) Psikanalizde, bir içgüdünün doyum amacına ulaşmasını sağlayan kişi, şey ya da vücudun bir kısmı. 3.) Hedef PS

Nesne terimi psikoanalizde son derece özgül ve teknik bir anlamda kullanılır ve etkileşimde bulunmuş ya da bulunmakta olduğumuz “kişileri” ya da daha çok onların içselleştirilmiş temsilcilerini ifade eder (gerçeklikle hiçbir zaman doğrudan doğruya değil, ona ilişkin algılarımız ve yorumlarımızla ilişki kurarız).

Nesne (object relations) ilişkileri nedir?

Nesne ilişkileri: Hem özne ile nesne arasındaki gerçek ilişkileri hem de nesnenin (ötekinin) ve kendilik-nesne ilişkilerinin doğasına dair kurulan içsel fanteziyi anlatan terim.TPS

Nesne ilişkileri: 1.) Psikanalizde, libidinal veya saldırganca doyum kaynağı olarak iş gören, kişilerle, etkinliklerle veya nesnelerle olan ilişki. Bu doyum doğrudan doğruya olabileceği gibi, söz konusu ruhsal enerjinin yüceltilmesi yoluyla da olabilir. 2.) Klasik psikanalizde, başka bir insana yönelik duygusal bağ. Yeni Freudçular (örneğin M. Klein) bu terimi önemli başkalarıyla (örneğin anneyle, bakıcıyla vb.) anlamlı bireylerarası ilişkiler kurabilme yetisini de kapsayacak şekilde genişletmiştir. PS

Nesne ile ilişkili bazı kavramlar

Nesne ilişkileri teorisi (object relations theory): Psikanalitik ego psikolojisinde, ego gelişmesinin ve sonraki bireylerarası ilişkilerin, bebeğin anneye ve çevresindeki diğer kişilere yönelik ilk duygusal bağları temelinde şekillendiği teorisi. PS

Nesne ilişkileri kuramı (object relations theory): Nesnelerin içselleştirilmiş temsillerinin ve kendilik-nesne ilişkilerine dair fantezilerin psişik yapının gelişiminde belirleyici etmenler olduğunu öne süren psikolojik yapı ve gelişim kuramı. TPS

Nesne kalıcılığı (object permanence): Piaget’in gelişim modelinde, bir yaşlarındaki çocuğun, bir nesnenin, artık onu görmese bile varlığını koruduğunu anlaması. Bu, bebeğin nesnelerin zihinsel temsillerini (imajlarını) oluşturmasını gerektiren bir yetidir.PS

Nesne sürekliliği (object constansy): “İyi” ve “kötü” nesnelerin en başta ayrı olan bilinçdışı zihinsel temsillerinin “iyi” ve “kötü” nitelikleri bir araya getiren daha gerçekçi ve istikrarlı temsiller şeklinde bütünleştirilmesi. TPS

Nesne kavramı (object concept): Piaget’in bilişsel gelişim modelinde çocuğun, kendi dışındaki bir nesnenin kendisiyle aynı gerçek, fiziksel ortamda bulunduğunu ve hareket ettiğini algılama yetisi.

Nesne kaybı (object loss): Psikanalizde sevilen kişinin ölüm, hastalık, terk, vb. nedenlerle kaybedilmesi veya böyle bir kayıp tehlikesinin ortaya çıkması. PS

Nesne seçimi (object choise): Psikanalizde, libidonun yöneldiği nesne veya kişi. Freud, narsistik nesne seçimi ve anaklitik nesne seçimi diye iki nesne seçimi tanımlamıştır.PS

Narsistik nesne seçimi (narcissistic object choise): Psikanalizde, libidonun ya kişinin kendi egosuna ya da kendine benzeyen insanlara yönelmesi. Kişi kendisiyle gerçek veya hayali bir benzerlik temelinde bir nesne seçimi yaptığı takdirde buna “narsistçe” nesne seçimi denir.

Anaklitik nesne seçimi (anaclitik object choise): Psikanalizde, kişinin kendi ebeveynine (özellikle de annesine) büyük bir benzerlik gösteren veya ebeveyn modeli olarak algılanan birisini sevgi nesnesi olarak seçmesi. Kişi, çocukluğundaki gibi kendisine benzemeyen birisine bağımlılık temelinde bir seçim yaptığı zaman buna “anaklitik (bağlanmalı)” nesne seçimi denir.

Nesne sevgisi (object love): Psikanalizde, libidinal enerjinin kişinin kendi dışındaki bir nesneye veya kişiye yönelmesi. PS

Nesne tiryakiliği (object addict): Bazı şizofrenlerin, gerçeklikle ilişkilerini kaybetmediklerini kanıtlama çabasıyla, saplantılı bir şekilde bazı nesnelere veya düşüncelere sarılması. PS

Nesne yükü (object cahexis): Psikanalizde ruhsal enerjinin (libido) kişinin kendi dışındaki nesnelere (örneğin kişilere, hedeflere, fikirlere veya etkinliklere) yüklenmesi.PS

Nesne temsili (object represantation): Bireyin, hayatındaki bir nesneye dair zihinsel imgesi. Bu temsil hem dışarıdaki gerçek nesnenin belli yönlerini içerir hem de bireyin nesneyle ilgili fantezilerinden izler taşır. TPS

Yorum yapın